Friday, August 24, 2012

تخت سلیمان ( آتشکده ی آذرگشنسب) استان آذربایجان غربی


 تخت سلیمان ( آتشکده ی آذرگشنسب) استان آذربایجان غربی 
    
نمایی زیبا از تخت سلیمان، عکس از مهندس جمال روشن ( عضو گروه ایران – ایران ها )<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۱

عکس هوایی از تخت سلیمان که در سال ۱۳۱۵ خورشیدی، در فصل زمستان و قبل از اکتشاف گرفته شده است. <br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۲

 عکس هوایی از تخت سلیمان. شماره یک: تخت سلیمان، شماره دو: روستای احمدآباد ( تخت سلیمان )، شماره سه: کوه زندان سلیمان <br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۳

تابلوی ورودی به تخت سلیمان واقع در ۴۵ کیلومتری تکاب <br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۴

سنگ نمادین یونسکو که در آن تاریخ ثبت تخت سلیمان در فهرست جهانی یونسکو حک شده است.<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۵

نقشه راهنمای تخت سلیمان که در ابتدای ورودی قرار دارد. از آنجا که معمولاً به شما بروشور نمی دهند سعی کنید برای درک بهتر فضاها نقشه را خوب به خاطر بسپارید.<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۶

نمایی از دریاچه، ایوان غربی ( ایوان خسرو ) و موزه تخت سلیمان<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۷

یکی از دو جوی خروجی آب دریاچه. آب زلال و غیرقابل شرب است. به رسوب سنگی کنار دریاچه دقت فرمایید. <br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۸

بخشی از دیوار و حصار و بارو که سالم مانده است. <br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۹

 ساختمان موزه و نمایشگاه که با مصالح سنگی موجود در تخت سلیمان و بر روی پی های یکی از بناهای دوره ایلخانی ساخته شده است.<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۱۰

نمایی زیبا از مجموعه ی تخت سلیمان. برای گرفتن این عکس لازم است حدود ۴۰ دقیقه از کوه بالا بروید! ، عکس از مهندس جمال روشن ( عضو گروه ایران – ایران ها )<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۱۱

ورودی آتشکده ی آذرگشنسب<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۱۲

 محوطه های  آتشکده و معبد آناهیتا<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۱۳

سردر ورودی شمالی به آتشکده که تنها با داربست قابل سرپا ماندن است. به قوس و معماری زیبای آن دقت فرمایید.<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۱۴

محوطه های زندگی از قبیل تنور و ... عمدتاً مربوط به دوره ی ایلخانی در تخت سلیمان.<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۱۵

محوطه های زندگی از قبیل تنور و ... عمدتاً مربوط به دوره ی ایلخانی. سقف های قوسی و بدون تیر و ستون، فضاهای کوچک و در هم تنیده از خصوصیات مشترک معماری این دوره است.<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۱۶

محوطه های  آتشکده و معبد آناهیتا<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۱۷

دهلیز حفاظتی مجموعه ی مقدس مذهبی. <br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۱۸

سرداب ها و راه های زیرزمینی مربوط به دوره ی ایلخانی.<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۱۹

ایوان غربی ( ایوان خسرو ) ، ارتفاع دیوار که اکنون تنها با قوت داربست ها سرپا مانده است نشان از عظمت ساختمان در هنگام شکوفایی خود دارد. <br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۲۰

نمایی دیگر از ایوان غربی ( ایوان خسرو ) در تخت سلیمان.<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۲۱

بقایای ساختمان های دوره ایلخانی.<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۲۲

نمایی زیبا از تخت سلیمان، پارکینگ، روستای مجاور تخت سلیمان و کوه زندان سلیمان در منتهی علیه سمت چپ تصویر. عکس از مهندس جمال روشن ( عضو گروه ایران – ایران ها )<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۲۳

تصویری از برگزاری مراسم مذهبی زرتشتیان در آتشکده ی آذرگشنسب. عکس مربوط به موزه ی تخت سلیمان است.<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۲۴

نویسنده در کنار دریاچه ی تخت سلیمان.<br/>ایران-ایرانی ها<br/>Iran-Iraniha.com
۲
تخت سلیمان ( آتشکده ی آذرگشنسب )
Takht-e-Soleyman (Azargoshnasb Fire temple)
تخت سلیمان مجموعه ای تاریخی است مشتمل بر  دریاچه طبیعی، آتشکده  آذرگشنسب، معبد آناهیتا، بنای چهارتاقی، تالار و کاخ شاهی که بر روی صفه ای سنگی که از رسوب مواد کانی و طی میلیون ها سال ایجاد شده است، بنا گردیده. این مجموعه که امروزه ( یا بهتر است بگوییم بعد از فتح ایران توسط اعراب ) تخت سلیمان نامیده می شود، در گذشته به آتشکده ی آذرگشنسب معروف بوده است.
هرچند قدمت تاسیسات انسانی تخت سلیمان به هزاره ی اول قبل از میلاد مسیح برمی گردد اما اوج شکوفایی آن مربوط به دوره ی ساسانیان است. این اعتقاد وجود دارد که تخت سلیمان برای ساسانیان همان ارزشی را داشته که تخت جمشید برای هخامنشیان داشته است. ساسانیان به ویژه خسرو انوشیروان در آبادانی این مجموعه سعی فراوان کردند و خصوصاً ساخت بزرگترین و معتبرترین آتشکده در این مکان به طور روزافزون بر جایگاه این مکان افزود. طی جنگ های ایران و روم در سال 624 میلادی خسرو پرویز از هراکلیوس شکست سنگینی خورد و آتشکده ویران گردید. هرج و مرج اواخر دوره ی ساسانی، حمله ی اعراب به ایران، قرن ها حاکمیت عباسیون بر این سرزمین، حکومت ترکان در شمال شرق ایران و دور بودن آنان از نواحی غربی، همه باعث شد تا تخت سلیمان برای مدت های طولانی به بوته فراموشی سپرده شود تا اینکه مجدداً در دوره ی ایلخانی و تمایل آنان به مناطق غربی ایران و انتخاب تبریز، مراغه و سلطانیه به عنوان پایتخت، باعث شد جهت عمران و آبادانی این منطقه اقدام گردد . آنان از این منطقه به عنوان پایتخت تابستانی و شکارگاه استفاده می کردند. با افول ایلخانان، تخت سلیمان کم کم مرکزیت خود را از دست داد و از حدود قرن 11 هجری قمری به بوته ی فراموشی سپرده شد.
دور تا دور مجموعه ی تخت سلیمان با دیوارهای قطور و برج های متعدد حفاظت می شده است و مساحت آن حدود 124000 متر مربع است و به طور متوسط  15 متر بلندی دارد. قطر دیوار حدود چهار متر است و 38 برج نگهبانی از مجموعه حفاظت می کرده اند. حصار دارای دو دروازه بوده، یکی در ضلع شمالی ( که ظاهراً ورودی اصلی بوده است و هم اکنون قابل استفاده نیست ) و دیگری دروازه ی ضلع جنوب شرقی.
ایوان غربی ( ایوان خسرو )، معبد آناهیتا، هشت ضلعی دوره ی ایلخانی، بقایای کاخ های دوره ی ایلخانی، تالار شورا، موزه و نمایشگاه از دیگر نقاطی است که در این مجموعه قرار دارند.
آتشکده ی آذرگشنسب (آذر گشسب )
بر اساس نوشته های یسنا و اوستا، در ایران باستان سه آتشکده ی مهم  وجود داشته است که عبارتند از:
1-       آتشکده ی آذر گشنسب به معنای آتش اسب نر، ویژه ی پادشاهان و جنگاوران.
2-       آتشکده ی آذرفرنبغ (Azar Farnbagh) به معنای آتش فر ایزدی، ویژه ی موبدان و بلندپایگان که در فارس قرار داشت.
3-    آتشکده ی آذربرزین مهر (Azar Burzin Mehr) به معنای آتش عشق والا، ویژه ی کشاورزان که احتمالاً در حوالی نیشابور خراسان قرار داشته است.
داستان های اساطیری در مورد این سه آتشکده و خصوصاً آتشکده ی آذرگشنسب شنیده می شود که ریشه در باورهای ایرانیان کهن و به ویژه زرتشتیان دارد. اما آنچه به جرأت می توان گفت اینکه معبد آناهیتا و آتشکده ی آذرگشنسب جایگاه آشتی آب و آتش بوده است ( که البته در مورد معبد آناهیتا در کنگاور نیز این نظریه وجود دارد ). هرچند قدمت این مکان به هزاره ی اول قبل از میلاد مسیح می رسد اما اوج رونق آن در دوره ی  ساسانیان و بخصوص در زمان خسرو انوشیروان بوده است. برخلاف بسیاری از ادیان باستانی، معابد زرتشتی از لحاظ شکل تابع یک قانون ثابت نبوده اند، بنابراین در نقاط مختلف ایران و هند آتشکده های متعددی با اشکال گوناگون مشاهده می شود. شایعترین آتشکده ها از لحاظ فرم، به صورت چهارتاقی بوده اند که در زیر آنها آتش روشن می کرده اند. هرچند آتشکده های بزرگی نیز وجود داشته اند که در درون آنها فضای کوچکتری ( عمدتاً بصورت چهارتاقی ) وجود داشته است و آتشکده ی آذرگشنسب از این نوع است. برخی ها شباهت های ساختاری بین این مکان و معبد آناهیتا در بیشاپور کازرون را ذکر کرده اند که به دلایل متعدد نمی تواند منبع علمی داشته باشد. مواد به کار رفته در آتشکده عمدتاً از آجر پخته شده است و سقف گنبدی شکل داشته است. علاوه بر متون مذهبی نام آتشکده ی آذرگشنسب به کرات در شاهنامه ی فردوسی نیز ذکر شده است.
دریاچه ی تخت سلیمان
در مرکز مجموعه ی تخت سلیمان دریاچه ای به طول 120 متر و عرض 80 متر قرار دارد. عمق دریاچه در عمیق ترین بخش حدود 110 متر است. آب دریاچه توسط چشمه های جوشان از کف آن تأمین می شود و درجه ی حرارت آن در کف دریاچه حدود 40 درجه ی سانتی گراد است و به تدریج از درجه ی حرارت آن کم می شود تا اینکه درجه ی حرارت آب در سطح دریاچه حدود 21 درجه ی سانتی گراد است و این درجه ی حرارت در طول سال تقریباً ثابت است. آب دریاچه حاوی املاح معدنی بسیار است و برای آشامیدن و حتی کشاورزی مناسب نیست.شدت املاح آنچنان زیاد است که رسوب آن در لبه ی دریاچه اشکال زیبایی ایجاد کرده است. این احتمال که صفه ی موجود که اینک تخت سلیمان نامیده می شود طی میلیون ها سال و بر اساس افزایش رسوب آب ایجاد شده باشد، بسیار زیاد است. آبی که از کف دریاچه می جوشد توسط دو جوی، با حجمی حدود 100 لیتر در ثانیه از آن خارج می شود و پس از طی مسیری از تخت سلیمان به خارج سرازیر می گردد و زمین را با رنگ زرد گوگردی خود رنگین می سازد. به دلیل املاح زیاد در این دریاچه ماهی وجود ندارد. زرتشتیان معتقدند دختری 15 ساله در این آب شنا خواهد کرد و از نطفه ی زرتشت باردار خواهد شد و فرزند وی منجی بشریت خواهد بود. احتمال اینکه شما آن دختر پانزده ساله باشید! بسیار ناچیز است. بنابراین به دلیل خطر مرگ از شنا کردن در دریاچه جداً خودداری فرمایید.
همانطور که در بالا عرض شد تخت سلیمان در طول تاریخ بارها مورد تجاوز و تاخت و تاز دشمنان قرار گرفته است. موبدان بر این باور بوده اند که اشیاء قیمتی، سیم و زر موجود در نیایشگاه به خدای آب تعلق دارد و برای اینکه این اشیاء به دست دشمنان نیفتد، آنها را به دریاچه می ریخته اند. با روش های غواصی تاکنون نتوانسته اند بیش از سی متر در عمق دریاچه پایین روند و این مقدار برای کشفیات باستان شناسی کافی نیست، بنابراین پیش بینی می شود لایروبی دریاچه با امکانات بسیار پیشرفته یا اتخاذ روش های دیگر مثل تغییر مسیر آب از طریق حفر تونل های موازی، می تواند منجر به کشف مقادیر قابل توجهی اشیاء فوق العاده ارزشمند از تاریخ چند هزار ساله ی ایران باستان باشد.

زندان سلیمان یا کوه زندان دیو
در سه کیلومتری غرب تخت سلیمان ( در مسیر شهر تکاب ) کوهی مخروطی شکل وجود دارد که در بالای آن حفره ای به قطر تقریبی 40 متر با عمق تقریبی 80 متر قرار دارد. بر بلندی کوه بقایای ساختمانی مشاهده می شود که برخی معتقدند نیایشگاه یا چیزی شبیه آن بوده است. بالا رفتن از کوه برای افراد مسن یا ناتوان مناسب نیست. نام دیگر این مکان کوه زندان دیو است. طبق معمول نام گذاری این کوه نیز ریشه ی تاریخی در دل ناخوشی های مردم دارد. از اطراف این کوه چشمه های متعدد آب گرم گوگرددار خارج می شود و به همین دلیل در روستای مجاور استخر سرپوشیده ای برای آب درمانی ساخته شده است.
چاکرای انرژی یا Vortex
حلقه های الکترومغناطیس زمین در نقاطی به هم برخورد کرده و ایجاد گره هایی می کند که به آن چاکرای انرژی یا Vortex گفته می شود. برخی معتقدند یکی از مکان های چاکرای انرژی همین تخت سلیمان است. بنابراین طرفداران مدیتیشن این مکان را محترم می شمارند و برخی از آنها همه ساله بنابر تقویم چاکرا در این مکان گرد هم می آیند.
***
تخت سلیمان به دلیل اینکه در منطقه ای نسبتاً صعب العبور قرار داشت و از مسیر حرکت اروپائیان دور بود، دیرتر مورد توجه ایشان قرار گرفت. در سال 1337 خورشیدی گروهی باستان شناس آلمانی به همراه همکاران ایرانی و سوئدی تحقیقات بر روی این مجموعه را شروع کردند و طی فصول متعدد باستان شناسی که تا سال 1357 ادامه داشت در این مجموعه فعال بودند. کاووش دریاچه توسط آلمانی ها چندین بار با شکست مواجه شد. از اینکه این گروه در تحقیقات خود چه کشف کردند و چه با خود بردند اطلاعی ندارم. از سال 1357 به مدت بیش از 15 سال تخت سلیمان به حال خود رها شد و پس از آن به تدریج به عنوان یکی از نقاط بسیار دیدنی در شمال غرب کشور در حال مطرح شدن است.
مجموعه ی تخت سلیمان در 14 تیرماه 1382 ( پنجم جولای 2003 ) به عنوان چهارمین اثر ملی ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت گردید.
موقعیت جغرافیایی:
استان آذربایجان غربی، شهر تکاب، " 13  '36  ْ36  شمالی و "02 '14   ْ47  شرقی. ارتفاع از سطح دریا 2200 متر.
نحوه دسترسی:
درصورتی که از طریق زنجان بخواهید به تخت سلیمان بروید، دو راه وجود دارد:
1-    مسیر اصلی از طریق زنجان – بیجار – تکاب – تخت سلیمان است که حدود 280 کیلومتر است. این جاده، دوطرفه با آسفالت نسبتاً مطلوب و دارای علائم هشدار دهنده مناسب می باشد. اگر این مسیر را انتخاب کنید، طبیعتاً شهرهای بیجار و تکاب را هم خواهید دید و درعین حال کیفیت جاده نیز مطلوب تر خواهد بود، هرچند مسیر طولانی تری را طی خواهید کرد.
2-    مسیر دوم از طریق زنجان – دندی – تخت سلیمان است که 145 کیلومتر است. این مسیر، خصوصاً از دندی تا تخت سلیمان جاده فرعی، خلوت و کم تردد است. کیفیت آسفالت جاده مطلوب نیست و دارای گردنه های متعدد می باشد. نکته قابل توجه اینکه بزرگترین کارخانه تولید روی و سرب کشور در شهر دندی واقع شده است. همانطور که از دندی به سمت تخت سلیمان می روید، تله سیژی به طول بیش از سی کیلومتر را ملاحظه خواهید کرد که مواد معدنی مورد نیاز کارخانه را از معادن بالادست به کارخانه می رساند. گمان اینجانب بر این است که وجود این تله سیژ یکی از جاذبه های دیدنی منطقه است. مسیر دوم هرچند کوتاه تر است اما انتخاب این مسیر برای رانندگان تازه کار یا در فصل زمستان به هیچ وجه توصیه نمی شود.
* برای رفتن به ارومیه، لازم است از شهرهای تکاب، شاهین دژ و میاندوآب عبور نمود.
* برای رفتن به تبریز، لازم است از شهرهای تکاب، شاهین دژ، میاندوآب، ملکان، بناب، عجب شیر و آذرشهر عبور نمود.
امکانات رفاهی:
*  در مجموعه تخت سلیمان و اطراف آن امکانات رفاهی قابل توجه وجود ندارد. 
* ساعات بازدید از 8 صبح الی 19 و سی دقیقه می باشد.
*  نزدیکترین پمپ بنزین در روستای تخت سلیمان به فاصله 3 کیلومتری مجموعه واقع شده است. همچنین تکاب در 45 کیلومتری و دندی در 50 کیلومتری دارای پمپ بنزین هستند.
*  رستوران وجود ندارد. در محل پارکینگ ( قبل از ورود به مجموعه ) فروشگاه با اجناس متنوع موجود است.
*  آب آشامیدنی موجود در مجموعه تخت سلیمان دارای مقدار زیادی املاح معدنی است که ترکیبات آن یا ناشناخته است یا اینکه اعلام عمومی نشده است. لذا توصیه می شود از آب معدنی استفاده کنید.
* سرویس بهداشتی در وضعیت متوسط است و توالت فرنگی موجود نیست.
* امکانات اقامتی وجود ندارد. نزدیکترین هتل های منطقه در تکاب  است ( هرچند آنها نیز مناسب توریست های خارجی نمی باشد). توصیه می شود جهت اقامت در هتل، شهرهای زنجان،  تبریز یا ارومیه را انتخاب کنید. اگر می خواهید در چادر مسافرتی اقامت نمایید، می توانید پارکینگ مجموعه را انتخاب نمایید که سرویس بهداشتی نیز در مجاورت آن قرار دارد، هرچند داخل روستای تخت سلیمان و نزدیک پاسگاه نیروی انتظامی شاید از امنیت بیشتری برخوردار باشد.
* برای ورود تهیه بلیط الزامی است.
*  بطور معمول بروشور اطلاعات مجموعه،  موجود نیست یا تحویل نمی شود. در داخل سایت راهنمای میراث فرهنگی که بتوان اطلاعات بیشتری از ایشان کسب کرد مشاهده نمی شود.
* راهنما که سایت را توضیح دهد، نیست. البته اگر از خواص باشید و توصیه های لازم قبلاً به عمل آمده باشد، حتماً در خدمتگذاری حاضرند.
*  با توجه به اینکه گردش در کل مجموعه یک ساعت یا بیشتر وقت می گیرد، توصیه می شود در روزهای آفتابی جهت محافظت پوست صورت، از کرم  ضد آفتاب و کلاه استفاده نمایید.
* عمق دریاچه زیاد است. مراقب کودکان خود باشید.
امنیت منطقه:
این بخش از کشور از ضریب امنیتی بالایی برخوردار است. مردم منطقه خونگرم و میهمان نواز هستند. هرچند جاده های منتهی به تخت سلیمان ( از هر طرف خصوصاً از سمت دندی ) در هنگام شب، از لحاظ رانندگی خطرناک هستند.
بهترین زمان بازدید:
شهرستان تکاب در منطقه سردسیر کشور واقع شده است بنابراین بازدید از تخت سلیمان در فصول سرد سال لطفی ندارد و سوز و سرمای هوا آزاردهنده است. علاوه بر آن سطح جاده ها لغزنده است. بهترین زمان بازدید از اردیبهشت ماه تا پایان مهر ماه است.

* توضیحات اضافه:
چرا هرجا که می رویم اثری از سلیمان نبی مشاهده می شود؟
خالی از لطف نیست که بگویم از این مکان هایی که به سلیمان نبی منصوب است در ایران زیاد داریم. علت آن هم این بوده است که اندیشمندان و عاقلان ایرانی که در زمان فتح ایران توسط اعراب می زیسته اند برای جلوگیری از تخریب کامل اینگونه بناها، نام آنها را عوض کرده و به نوعی به یکی از پیامبرانی که نامش در قرآن کریم آمده است منصوب نموده اند و البته در برخی موارد این ترفند برای باقی مانده بناها موثر بوده است. هرچند آنچه که از اموال منقول در آنها وجود داشته به عنوان غنیمت جنگی یا غیره به یغما رفته است. وقتی بحث طلا و نقره و جواهرات و فرش های نفیس به میان می آمده دیگر نام پیامبر بنی اسرائیل هم کارساز نبوده است!

* توضیحات عکس ها:
عکس شماره 1 :
            نمایی زیبا از تخت سلیمان، عکس از مهندس جمال روشن ( عضو گروه ایران – ایران ها )
عکس شماره 2 :
            عکس هوایی از تخت سلیمان که در سال 1315 خورشیدی، در فصل زمستان و قبل از اکتشاف گرفته شده است.  
عکس شماره 3 :
            عکس هوایی از تخت سلیمان. شماره یک: تخت سلیمان، شماره دو: روستای احمدآباد ( تخت سلیمان )، شماره سه: کوه زندان سلیمان
عکس شماره 4 :
            تابلوی ورودی به تخت سلیمان واقع در 45 کیلومتری تکاب
عکس شماره 5 :
            سنگ نمادین یونسکو که در آن تاریخ ثبت تخت سلیمان در فهرست جهانی یونسکو حک شده است.
عکس شماره 6 :
            نقشه راهنمای تخت سلیمان که در ابتدای ورودی قرار دارد. از آنجا که معمولاً به شما بروشور نمی دهند سعی کنید برای درک بهتر فضاها نقشه را خوب به خاطر بسپارید.
عکس شماره 7 :
            نمایی از دریاچه، ایوان غربی ( ایوان خسرو ) و موزه تخت سلیمان
عکس شماره 8 :
            یکی از دو جوی خروجی آب دریاچه. آب زلال و غیرقابل شرب است. به رسوب سنگی کنار دریاچه دقت فرمایید.
عکس شماره 9 :
            بخشی از دیوار و حصار و بارو که سالم مانده است.
عکس شماره 10 :
            ساختمان موزه و نمایشگاه که با مصالح سنگی موجود در تخت سلیمان و بر روی پی های یکی از بناهای دوره ایلخانی ساخته شده است.
عکس شماره 11 :
            نمایی زیبا از مجموعه ی تخت سلیمان. برای گرفتن این عکس لازم است حدود 40 دقیقه از کوه بالا بروید!  ، عکس از مهندس جمال روشن ( عضو گروه ایران – ایران ها )
عکس شماره 12 :
            ورودی آتشکده ی آذرگشنسب
عکس شماره 13 :
            محوطه های  آتشکده و معبد آناهیتا
عکس شماره 14 :
            سردر ورودی شمالی به آتشکده که تنها با داربست قابل سرپا ماندن است. به قوس و معماری زیبای آن دقت فرمایید.
عکس شماره 15 :
            محوطه های زندگی از قبیل تنور و ... عمدتاً مربوط به دوره ی ایلخانی در تخت سلیمان.
عکس شماره 16 :
            محوطه های زندگی از قبیل تنور و ... عمدتاً مربوط به دوره ی ایلخانی. سقف های قوسی و بدون تیر و ستون، فضاهای کوچک و در هم تنیده از خصوصیات مشترک معماری این دوره است.
عکس شماره 17 :
            محوطه های  آتشکده و معبد آناهیتا
عکس شماره 18 :
            دهلیز حفاظتی مجموعه ی مقدس مذهبی.
عکس شماره 19 :
            سرداب ها و راه های زیرزمینی مربوط به دوره ی ایلخانی.
عکس شماره 20 :
            ایوان غربی ( ایوان خسرو ) ، ارتفاع دیوار که اکنون تنها با قوت داربست ها سرپا مانده است نشان از عظمت ساختمان در هنگام شکوفایی خود دارد.  
عکس شماره 21 :
            نمایی دیگر از ایوان غربی ( ایوان خسرو ) در تخت سلیمان.
عکس شماره 22 :
            بقایای ساختمان های دوره ایلخانی.
عکس شماره 23 :
            نمایی زیبا از تخت سلیمان، پارکینگ، روستای مجاور تخت سلیمان و کوه زندان سلیمان در منتهی علیه سمت چپ تصویر. عکس از مهندس جمال روشن ( عضو گروه ایران – ایران ها )
عکس شماره 24 :
            تصویری از برگزاری مراسم مذهبی زرتشتیان در آتشکده ی آذرگشنسب. عکس مربوط به موزه ی تخت سلیمان است.
عکس شماره 25 :
            نویسنده در کنار دریاچه ی تخت سلیمان.
           
نویسنده و عکس ها: دکتر مسعود شهیدی

هرگونه کپی برداری به منظور تجاری ممنوع است. کپی برداری به منظور اشاعه فرهنگ گردشگری و با اهداف غیرتجاری درصورت اجازه مدیر سایت و ذکر منبع بلامانع است.
بازدید کننده ی گرامی: در صورتی که از تخت سلیمان بازدید نمودید، خواهشمند است هرگونه تغییر در مطالب مربوط به امکانات رفاهی یا سایر مواردی که به نظرتان می رسد را از طریق لینک نظرات به مدیریت سایت اطلاع دهید تا دیگران نیز از آن بهره مند گردند. با تشکر

ردیفسایر جاذبه های گردشگری این استان
۱
غار سهولان
۲
قره کلیسا

ردیفسایر جاذبه های گردشگری ثبت شده در فهرست جهانیسال ثبت در فهرست جهانی
۱
باغ شازده1390
۲
تخت سلیمان ( آتشکده ی آذرگشنسب )1382
۳
زیگورات چغازنبیل1358
۴
قره کلیسا1387
۵
گنبد سلطانیه1384
۶
کلیسای سنت استپانوس1387

نظر بدهید (۴) / تعداد بازدید: ۶۳۰۴

تخت سلیمان، تکاب

 http://www.irandeserts.com/content/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%B1/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%88_%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%87%D8%A7/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D8%AB%D8%A8%D8%AA_%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3%DA%A9%D9%88/%D8%AA%D8%AE%D8%AA_%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%8C_%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%A8.htm
 
 
حوطه باستانی تخت سليمان در آذربايجان، به مساحت 74 کيلومتر مربع چهارمين اثر تاريخي است که در سال 1382 در فهرست آثار جهاني يونسكو به ثبت رسيد. اين محوطه تاريخي يادگاري از دوران ساساني است. آن زمان كه سه آتشكده بسيار مهم در ايران وجود داشت و اكنون تنها آثاري از آتشكده آذر گشسب به جاي مانده و با نام تخت سليمان خوانده مي شود.
مجموعه باستانی و جهانی تخت سلیمان  در 45 کیلومتری شمال شرقی شهرستان تکاب در استان آذربایجان غربی با وسعتی معادل 5/12 هکتار با دریاچه ای زیبا (درواقع چشمه ای جوشان و نیلگون) در ارتفاع 2200 متری به عنوان یکی از محوطه های تاریخی مهم کشور محسوب می شود. این ناحیه همان شهر مشهوری است که بنا به نوشته های کهن، زادگاه زرتشت است و در نوشته های پهلوی به نام «گنجک» خوانده شده؛ گیتا نویسان عرب آن را «شیز» گفته اند، گذشته نگاران رومی و یونانی «گزکا» نوشته اند و حمدالله مستوفی آن را به زبان مغولان «ستوریق» گفته است که امروزه تمام این آثار را تخت سلیمان می نامند. آب دریاچه ی سحرآمیز و زیبای تخت سلیمان درتمام فصول سال یکسان است و انسان نمی تواند به عمق آن دست پیدا کند و در هر ثانیه 100 لیتر آب از آن خارج می شود. درازای آن 120 متر و پهنای آن 80 متر می باشد.
 
جایگاه آتش جاویدان آتشکده آذرگشنسب

ساخت این سازه به بیش از 3000 سال پیش باز میگردد و در دوره های هخامنشیان, اشکانیان و ساسانیان دارای ارزش و شکوه ویژه ای بوده است. در دوران پادشاهی ساسانیان و در زمان خسرو اول انوشیروان (578-531م)نسبت به آبادانی آن کوشش ویژه ای به عمل آمد, در این جایگاه مراسم نیایش های آیینی, برگزاری جشنها و امور تشریفات پادشاهی انجام می گرفت. این آتشکده, در زمان خود بسیار مورد توجه بوده است و آتش جاویدان آن به مدت 7 قرن به عنوان نماد اقتدار آئین زرتشت و عامل وحدت سیاسی و اجتماعی حکومت ساسانی نقش به سزا داشته است و از آن به عنوان ثروتمند ترین نیایشگاه زمان خود یاد شده است.


در کتاب هفتم دینکرد در بند 39 سازنده آن, کیخسرو پسر سیاوخش شناخته شده است که فر ایزدی به او رسیده بود. واژه آذر گشنسب, به معنای آتش اسب نر است.درافسانه ها آمده که کیخسرو بهنگام گشودن بهمن دژ درنیمروز، با تیرگی شبانه که دیوان با جادوی خود پدید آورده بودند روبرو شد. آنگاه آتشی بر یال اسب وی فرود آمد و جهان را دیگر باره روشن کرد و کیخسرو پس از پیروزی و گشودن بهمن دژ، به پاس این یاوری اهورایی، آتش فرود آمده را آنجا بنشاند و آن آتش و جایگاه به نام آتش "اسب نر" (گشسب یا گشنسب) نامیده شد.


بیشتر پادشاهان ایران پس از نشستن بر اریکه شاهنشاهی با پای پیاده به نیایشگاه آذرگشنسب آذربایجان می رفتند و به درگاه خداوند نیایش و سپاس و درود می فرستاده اند و سپس هدایایی تقدیم می کردند.


این مجموعه بزرگ اجتماعی مذهبی در تاخت و تازهای ایران و روم در زمان خسروپرویز سه بار محاصره می شود و در یورش سوم در سال 624م توسط سپاهیان روم غارت و ویران گردید. بعد از این رویداد, به علت آشفتگی های سیاسی اواخر دوران ساسانی و تاخت وتاز اعراب,آبادانی خود را از دست داد. هنگامی که اعراب به ایران تاختند, مردم تیزهوش شهر شیز, این مجموعه را به حضرت سلیمان نسبت دادند تا از ویرانی بیشتر این جایگاه مقدس توسط اعراب جلوگیری کنند و نام تخت سلیمان را بر آن نهادند.


در سال 674 ه ق در زمان فرمانروایی آباآقاخان مغو جانشین او قازان خان, با توجه به ویژگی های تاریخی- طبیعی, به خصوص وجود چراگاه های مرغوب و گونه های جانوری, این مکان باستانی به عنوان پایتخت تابستانی سلاطین مغول انتخاب و با انجام بازسازی گسترده در آثار دوران ساسانی و ساختن بناهای جدید, بار دیگر تخت سلیمان مورد استفاده حکومتی پیدا می نماید و تبدیل به پایتخت تابستانی و شکارگاه و تفرجگاه ایلخانان می گردد. جالب است که بدانیم, تنها در تخت سلیمان است که بقایای کاخ های دوره ایلخانی دیده می شود.


پس از فروپاشی فرمانروایی ایلخانان این جایگاه تبدیل به مرکز خدمات کوچک برای روستاییان و عشایر محل می شود تا اینکه از قرن 11 ه ق این مکان متروکه می شود و گذر زمان بر روی چهره خسته ی این مکان سحر انگیز خروارها خاک مینشاند.


جاذبه های طبیعی این دره سرسبز در نوع خود در دنیا بی نظیر هستند. در 3 کیلومتری غرب تخت سلیمان, کوه مخروطی میان تهی وجود دارد که هزاران سال پیش, بر اثر وقوع آتش فشان به وجود آمده است. اهالی محل این کوه زیبا را زندان سلیمان یا زندان دیو می شناسند و معتقدند که حضرت سلیمان دیوهایی را از فرمانش سرپیچی می کردند در این کوه زندانی می کرده است. این نام نیز به افسانه و با توجه به نسبت دادن محل به حضرت سلیمان بر این کوه گذارده شده است.




منظره عمومی کوه زندان دیو


ارتفاع این کوه از زمین مجاور خود 97 تا 107 متر می باشد و بر فراز آن گودی عمیقی در حدو 80 متر دیده می شود که قطر دهانه آن به طور تقریب 65 متر است. شایان ذکر است که این کوه نیز در زمان مانایی ها(830 تا 660 ق.م) به عنوان نیایشگاه بوده است. در اطراف کوه زندان دیو چشمه های آب گرم گوگردی متعددی دیده می شود که دارای خاصیت درمانی متعددی می باشد.


در فاصله 20 کیلومتری تخت سلیمان یک دریاچه ی سحرآمیز دیگر قرار گرفته است که یک جزیره بر روی آن شناور است. قطر دریاچه 80 متر و قطر جزیره شناور بروری آن 60 متر است که وزش باد, هر روز دو بار این جزیره را از این سو به آن سو جابجا می کند. نام این جزیره ی شناور «چملی» می باشد
.
     
تصاویر

تخت سلیمان، تکاب


تخت سلیمان، تکاب


تخت سلیمان، تکاب


تخت سلیمان، تکاب

تخت سلیمان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
تخت سلیمان
Takhte Soleyman.jpg
اطلاعات اثر
کشور پرچم ایران ایران
نوع فرهنگی
معیار ثبت i, ii, iii, iv, vi
شمارهٔ ثبت ۱۰۷۷
منطقه آسیا
تاریخچه
تاریخچهٔ ثبت ۲۰۰۳ (طی نشست بیست‌وهفتم)
اطلاعات ثبت ملی
شماره ثبت ملی ۳۰۸
تاریخ ثبت ملی ۲۹ آذر ۱۳۱۶
دیرینگی دوره هخامنشیان
* نام اظهارشده در فهرست میراث جهانی یونسکو
منطقهٔ بر پایهٔ دسته‌بندی یونسکو
تخت سلیمان به این صفحه تغییر مسیر داده می‌شود. برای دیگر کاربردها تخت سلیمان (ابهام‌زدایی) را ببینید.
تخت سلیمان نام محوطهٔ تاریخی بزرگی، در نزدیکی تَکاب و روستای تخت سلیمان (در گذشته نصرت‌آباد) در استان آذربایجان غربی است.

محتویات

تاریخچه

Red pog.svg
تخت سلیمان
Iran location map.svg
تخت سلیمان در استان آذربایجان غربی
گنزک یا کنزک، گنجک، گنزه، جنزه، گنجه، گزن، گنگ و به ارمنی گنزکا یا کادزا، به سریانی گنذزک یا گنژگ، به یونانی گنزکا، گادزاکا، گادزا، [۱] مؤرخان تازی آن را جزن یا جزنق نام برده‌اند، مغولان آن را ستوریق گفته‌اند. نام دیگر این شهر، شیز بوده‌است. شیز معرب جیس است. پلوتارک مؤرخ یونانی این شهر را فراد نوشته‌است. در نوشته‌های دیگر پهلوی شیچ خوانده شده، در شاهنامه چیچست به کار رفته و کهن‌ترین از همهٔ این نوشته‌ها، در اوستا ست که نام آن را، چئچست آورده‌است.[۲] امروزه تمام این نام‌ها از بین رفته و این محل را تخت سلیمان می‌نامند.
این شهر باستانی در ادوار مختلف محل سکونت اقوامی مانند، مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و مغولان بوده و در هر یک از دورانهای فوق، این محل در اوج قدرت و تمدن زمان مربوط بخود بوده‌است. اکنون نشانی از این شهر در آذربایجان دیده نمی‌شود، بر باد شده یک سر، با خاک شده یکسان.[۳]
هانری راولنسن مؤرخ انگلیسی در قرن نوزدهم نوشته‌است که شیز و آتشکده شکوهمند و پرجلال آن چنان از صفحهٔ روزگار پاک شده‌است که بین دانشمندان و محققان در تعیین محل آن اختلاف پدید آمده‌است.[۴]

شیز زادگاه زرتشت

اگرچه این سخن مورد قبول همهٔ محققان نیست ولی یکی از جاهائی که حدس زده می‌شود، محل تولد زرتشت باشد، شهر شیز است.[۵]
ناصری در انجمن آرای آورده‌است که گویند زرتشت در شهر اردبیل و سبلان ظهور کرده و اصلش از شهری بوده، در میان مراغه و زنگان که شیز نام داشته‌است.[۶]
در دوران اردشیر یکم و پس از او تمایل بر حذف تاریخ و نقش اشکانیان در کلیهٔ امور بود. تباین و تضادی که ساسانیان با اشکانیان داشتند بیشتر بر این بنیادها قرار داشت: سعی در تقویت حکومت مرکزی و مبارزه با ادیان غیر زرتشتی. این حکومت متمرکز نامی فراگیر لازم داشت که مسبوق به دین رسمی کشور و آیات و اصطلاحات اوستا باشد. در اوستا از «ائیریانم وئجه» به عنوان زادگاه زرتشت یاد شده بود که در دوران ساسانی تمایلی به تغییر محل آن از ری به آذربایجان احساس گردید. زیرا ری از مدتها پیش در تیول خاندان معروف مهران، از خاندانهای مهم دوران اشکانی بود و پیوسته مانند نسا از شهرهای اشکانی دوست و مورد سوءظن ساسانیان بود. در حالی که آذربایجان همی یکی از سه آتش بزرگ دوران ساسانی را در خود داشت آتشکده آذرگشسب (تخت سلیمان کنونی) و هم به تیسفون پایتخت ساسانی نزدیکتر بود پس «ائیریانم وئجه» که قبلاً زادگاه زرتشت تصور شده بود به آذربایجان منتقل گردید با نام تازهٔ «ایران ویج» جزء نخست این کلمهٔ مقدس می‌توانست بهترین نام ممکن برای سرزمین واحد و فراگیر ساسانیان باشد. این جزء نخست در ایرانی باستانی آریانام aryānām و در زبان اوستایی aryānem بود. از شکل ایرانی باستان آن در دوران اشکانی آریان حاصل شده بود اما ساسانیان بیشتر به اوستا نظر داشتند.[۷]

گنزک پایتخت دوران اورتایی


گنزک، پایتخت آتروپان، در جنوب دریاچه ارومیه، برای بزرگتر دیدن تصویر بر روی آن کلیک کنید.
آتروپات فرماندار یا ساتراپ ماد شمالی در زمان اسکندر بود. بعد از فروپاشی امپراتوری اسکندر در سال ۳۲۸ پیش از میلاد، او اعلام استقلال کرده و گنزک را بعنوان پایتخت کشور تازه استقلال یافتهٔ ماد کوچک قرار داد. کلمهٔ معرب آذربایجان از همین نام خاندان آتورپاتگان، ریشه گرفته‌است.
این دولت کوچک از لحاظ اینکه اولین مظهر بازگشت عنصر ایرانی برضد استیلای یونان واقع گردید، بسیار حائز اهمیت است.
استاد پورداوود نوشته‌است که سرزمین آذربایجان به نام خاندان شهریارانی که در آنجا از روزگار اسکندر فرمانروایی داشتند، بازخوانده شده‌است. آتروپات، از نامهای بسیار رایج ایران باستان بوده و معنی آن آذرپناه یا کسی که ایزد آتش او را نگه می‌دارد یا فرشتهٔ پاسپان آتش، پرستار اوست. آتر به معنی آتش و پات نگهداشتن است.[۸]

محاصرهٔ شیز توسط رومی‌ها

در سال ۳۶ پیش از میلاد آنتوان سردار نامدار رومی، به ایران حمله کرد.
پادشاه اشکانی در این هنگام فرهاد چهارم بوده‌است. پلوتارک می‌نویسد «آنتوان بعد از جدا شدن از معشوقه اش ملکه کلئوپاترا همراه با یکصد و سیزده هزار سپاهی به قصد تصرف ماد به طرف آذربایجان حرکت کرد. او که می‌خواست زمستان را با کلوپاترا بگذراند، در هر کاری از خود، شتابزدگی نشان می‌داد و بدون استراحت دادن به سربازان و حمل اسباب و آلات جنگی که باعث کندی حرکت شده بودند، به طرف شیز (فراد) رفت تا آن شهر را در محاصره گیرد. شیز شهری بود بزرگ و زنان و کودکان پادشاهان ماد در آنجا سکونت داشتند. در حین محاصره، آنتوان به آلات جنگی نیازمند شد و فهمید که نیاوردن و جا گذاشتن آن آلات، چه اشتباه بزرگی بوده‌است. فرهاد چهارم پادشاه پارت‌ها که به طرف شیز، همراه با سپاه بزرگی حرکت می‌کرد، سواره نظامی را مأمور کرد که بروند و آن آلات جنگی را بگیرند. پارتها به سپاه رومی حمله کرده و اسیران بسیار بگرفتند. مادها هم که در محاصره بودند به پارتها پیوسته، رومیها مجبور به عقب نشینی شدند.» [۹]

اهدای غنائم جنگی توسط بهرام گور

طبری می‌نویسد «چون بهرام گور به جنگ ترکان خزر که در آن سوی کوههای قفقاز بودند می‌رفت از آذربایجان رفت که بتواند در آتشکدهٔ شیز عبادت بکند. بعد از پیروزی در جنگ با ترکان در بازگشت آنچه یاقوت و گوهر در تاج خاقان بود و شمشیر او که مروارید و گوهر نشان بود و زیورهای فراوانش را به آن آتشکده پیشکش کرد و خاتون زن اسیر شدهٔ خاقان را، به خدمت آن آتشکده گماشت.[۱۰]

گنزک در زمان خسرو پرویز

اقامتگاه تابستانی خسرو پرویز ظاهراً در نواحی دریاچه ارومیه در سر راه مراغه و تبریز در نزدیکی لیلان بوده‌است. گویند در نزدیکی آن چشمهٔ نفتی بوده که آتشکده آذرگشسپ بواسطهٔ آن روشن می‌شده‌است در دوره ساسانی معمولا یکی از مرزبانان را به حکومت اذربایجان می‌گماردند.در اواخر آن دوره حکومت آذربایجان در دست خاندان ( فرخ هرمزد) بود.و پایتخت آن (شیز) یا( گنزب ) نام داشت که مطابق با ویرانه‌های لیلان در جنوب شرقی دریاچه ارومیه گزارش شده‌است. .

شیز در زمان ساسانیان

با استقرار امپراتوري ساساني در ايران و رواج آئين زرتشي اوج شكوه و آباداني اين شهر آغاز گرديد ساختمان آتشكده آذر گشنب به عنوان نماد اقتدار آئين زرتشت باعث رشد و توسعه دوباره شهر گرديد اين آتشكده كه مختص پادشاهان و سرداران بوده موقعيت جنگچويان را حفظ مي كرده و به عنوان نماد وحدت كشور از احترام بالايي برخوردار بوده بطوريكه بعد از پادشاهاي اشخاصي از خاندان ساساني پياده به اين محل آمده و ضمن زيارت تاج شاهي را بر سر مي گذاشتند آذر گشنب به عنوان مهم ترين معبد زرتشتيان مورد احترام حكومت و مدرم آن دوره بوده آتش جاودان اين آتش كده حدود هفت قرن نماد اقتدار آئين زرشت بوده در عصر سامانيان شهر شامل سه بخش عمده بود 1- تلارها – كاخ ها 2- ساختمان آتشكده 3- خانه هاي مسكوني شيز در زمان ساسانيان به جهت همين آتشكده تقدس خاصي پيدا كرد و شهر بصورت مجموعه مذهبي درآمد بطوريكه طبقه خاص از روحانيون مذهبي كه در آئيس زرتشت از آنها بعنوان ( موبد ) نام برده مي شود در خانه هاي مسكوني شهر ساكن شده اند به دليل اقتدار وشكوهي كه اين آتشكده داشت مردم منطقه آن را تخت سليمان ناميدند از آن پس در تمام كتابها و آثار باقي مانده نام آتشكده آذر گشنب كمتر ديده شده اين آتشكده در دوره خسرو اول اهميت بالايي بدست آورد در دوره حكومت خسرو پرويز كه مورخان غرب او را خسرو دوم مي نماند در نبردي طولاني كه ميان ساسانيان و دولت روم شرقي اتفاق افتاد خسرو پرويز سوريه و آسياي صغير را تحت فرمان در آورد و «صليب واقعي اورشليم » را به شيز آورد . اين شهر در سال 624 ميلادي در حمله ارتش روم شكست سپاهيان خسرو پرويز مورد غارت و تخريب قرار گرفت و به دستور هركليوس شيز تخريب و صليب واقعي دوباره به اورشليم بازگشت پس از آن واقعه به خصوص اوايل ظهور اسلام شيز اعتبار خود را از دست داد .
در سال ۶۲۳ میلادی هراکلیوس به منظور جلوگیری از پیشرفت سپاه فاتح ایران و دفع حملهٔ آوارها، از طریق آسیای صغیر با نیروهای خود به قفقاز حمله‌ور گشت. هراکلیوس نخست ارمنستان را فتح کرد و پس آنگاه ناحیهٔ گنزک را به تصرف درآورد.[۱۱] هرقل در آذربایجان که در آن ایام، برحسب روایات مغان، زادگاه زرتشت به حساب می‌آمد، با شوقی انتقام جویانه و به تلافی اینکه سپاهیان خسرو پرویز و یهودیان اورشلیم، در سال ۶۱۴ میلادی، مزار عیسی مسیح را در اورشلیم با خاک یکسان کرده بودند، مقدس‌ترین مکان مذهبی زمان ساسانی، یعنی آتشکده آذرگشسپ را با خاک یکسان کرد.[۱۲]
شرح ویرانی شیز و آتشکدهٔ آن در کتاب تاریخ امپراتوری صغیر، نوشتهٔ شارل لبو فرانسوی آمده‌است. تخت طاقدیس یا تخت طاق ویس که وصف آن در شاهنامه آمده‌است، یکی از شگفتی‌های شیز بوده‌است که توسط هرقل ویران شد. تاریخ نویسان شرح آن را که توسط صنعتگران سراسر کشور، از عاج و طلاو جواهرات، ساخته شده بود، با آب و تاب تمام، نوشته‌اند. شارل لبو دربارهٔ تخت طاقدیس می‌نویسد «هراکلیوس و گروهی از تازیان که مزدورش بودند و پیشاپیش لشکریانش می‌رفتند بر پیشروان سپاه ایران تاختند و چنان هراس انگیختند که خسرو همان دم با همهٔ لشکریانش گریخت. هراکلیوس بی مانع وارد گنزک شد. می‌گفتند که زرتشت در این سرزمین به دنیا آمده و در آنجا زیسته‌است. مجسمهٔ بسیار بزرگی از خسرو پرویز با غرور در میان کاخ در زیر گنبدی که نمایش آسمان بود، نشانیده بودند، در گرداگردش خورشید و ماه و ستارگان دیگر را می‌دیدند، همراه با فرشتگان که چوب به دست داشتند. بوسیلهٔ بعضی دستگاه‌ها باران می‌ریخت و تندر به صدا در می‌آمد. هراکلیوس همه را، همراه با سه هزار خانهٔ اطراف آتشکده، دستخوش آتش کرد.» [۱۳]

آتشکده آذرگشنسپ

در زمان ساسانیان ایرانیان سه آتشگاه بزرگ و برجسته داشتند. نام آتش‌هایی که در این آتشگاه‌ها نگهداری می‌شد. یکی بُرزین مهر به معنای آتش عشق والا و ویژه برزیگران بود که در نزدیکی نیشابور خراسان جای داشت.
دومی فَربغ بود به معنای آتش فرّ ایزدی که در کاریان فارس و ویژه موبدان و بلندپایگان بود.
سومی آتشکده آذرگشسپ که در تکاب آذربایجان قرار داشت. آتشکده آذرگشنسپ ویژه ارتشیان بود و در شهر و محلی بنام شیز یا گَنجَک بر روی کوه اَسنَوند قرار داشت.
آذرگشنسپ به معنای آتش اسب نر است. بر پایهٔ افسانه‌های ایرانی این آتشگاه بدین علت این طور نامیده شده‌است که کیخسرو بهنگام گشودن بهمن دژ در نیمروز با تیرگی شبانه که دیوان با جادوی خود پدید آورده بودند روبرو شد. آنگاه آتشی بر یال اسب وی فرود آمد و جهان را دیگر باره روشن کرد و کیخسرو پس از پیروزی و گشودن بهمن دژ، به پاس این یاوری اهورایی، آتش فرود آمده را آنجا بنشاند و آن آتش و جایگاه به نام آتش اسب نر (گشسب یا گشنسب) نامیده شد. این محل هم اکنون نام تخت سلیمان نام دارد.

آثار باستانی در تخت سلیمان


دریاچه و ویرانه‌های تخت سلیمان
مجموعه بناهای تاریخی در تخت سلیمان در اطراف دریاچه‌ای طبیعی ساخته شده‌است. آب این دریاچه که از عمق ۱۱۶ متری از درون زمین به سطح می‌آید و به زمین‌های اطراف می‌ریزد دارای املاح زیادی است که آن را برای آشامیدن و کشاورزی نامناسب کرده‌است. رسوب‌های حاصل از این املاح در طی قرن‌ها، لبه دریاچه را شکل داده و متغیر کرده‌است.
آثار بناهای دوره‌های اشکانیان و ساسانی و ایلخانان مغول در این محل یافت شده‌است. مهم‌ترین آثار بجا مانده آن آتشکده و تالارهای دوره ساسانی است. برخی آثار ساسانی دیگر نیز در کوه بلقیس و زندان سلیمان در نزدیکی تخت سلیمان ساخته شده‌است. کاوشگاه باستانی شیز از سوی یونسکو به عنوان میراث جهانی شناخته شده‌است و طرحهای بزرگی برای بازسازی و کاوش در آن در دست اجرا است.

نگارخانه



No comments:

Post a Comment